XV (P) Nauka i religia / Science and Religion
Koordynator sekcji / Section Coordinator: prof. dr hab. Piotr Gutowski
Badania nad relacją religii do nauki mają długą tradycję. Obejmują one m.in. problemy związane z definicją religii i nauki, historią relacji między nauką a religią, naukowymi badaniami religii i religijnymi interpretacjami nauki. Analizy relacji religii i nauki, rozumianych ogólnie, przyniosły ważne rezultaty np. w postaci typologii modeli relacji między nimi. Tego rodzaju badaniom towarzyszyły analizy relacji poszczególnych religii, zwłaszcza chrześcijaństwa i judaizmu lub ich aspektów (głównie doktryny i praktyk), do poszczególnych nauk, takich jak fizyka, biologia i nauki społeczne, lub nawet do konkretnych teorii naukowych (np. teorii ewolucji).
Obecnie badania takie dotyczą już wszystkich odmian religii, włącznie z nowymi postaciami duchowości, jakie w świecie zachodnim wypełniają miejsce po osłabionym procesami sekularyzacyjnymi chrześcijaństwie. Pojawiają się coraz bardziej szczegółowe podziały odmian religijności, badania wpływu religii np. na zdrowie i czas trwania życia jej wyznawców, badania skuteczności instytucjonalnych religii z punktu widzenia współczesnych zasad ekonomii i marketingu, itp.
W języku angielskim słowo „science” odnosi się do tego, co po polsku określa się jako nauki ścisłe i wtórnie do nauk społecznych, ale w naszej tradycji ten termin obejmuje także dyscypliny, które po angielsku określane są jako dyscypliny humanistyczne, takie jak historia, archeologia, językoznawstwo, literaturoznawstwo, nauki o kulturze, historia sztuki czy filozofia. Znaczenie historii i archeologii dla sposobu rozumienia poszczególnych religii jest niekwestionowane, ale równie ważne – a często pomijane – są teorie i ustalenia pozostałych dyscyplin humanistycznych.
Do tej sekcji zapraszam więc wszystkich, którzy chcą się podzielić własnymi rezultatami szeroko rozumianych badań naukowych nad religią, zaprezentować nowsze badania przeprowadzone przez innych uczonych lub podjąć ogólniejszą refleksją nad różnymi aspektami relacji między nauką a religią.
-------
The study of the relationship between religion and science has a long tradition. It includes, among other things, problems related to the definition of religion and science, the history of the relationship between science and religion, the scientific study of religion and religious interpretations of science. Analyses of the relationship between religion and science, understood in general, have produced important results, for example, in the form of typologies of models of the relationship between the two. Such studies have been accompanied by analyses of the relationship of particular religions, especially Christianity and Judaism or aspects of them (mainly doctrine and practices), to physics, biology and social sciences, or even to specific scientific theories (such as the theory of evolution).
Nowadays, such studies already cover all varieties of religion, including the new forms of spirituality that in the Western world are filling the place left by Christianity, which has been weakened by secularization processes. More and more detailed divisions of varieties of religiosity are emerging, studies of the impact of religion on, for example, the health and duration of life of its adherents, studies of the effectiveness of institutional religions from the point of view of modern economy and marketing principles, etc.
In English, the word "science" refers to what in Polish is referred to as the sciences and secondarily to the social sciences, but in our tradition this term also includes disciplines that in English are referred to as humanities, such as history, archaeology, linguistics, literary studies, cultural studies, art history or philosophy. The importance of history and archaeology to the way we understand individual religions is unquestionable, but equally important – and often overlooked – are the theories and findings of the other humanities.
To this section, therefore, I invite all those who wish to share their own results of the broader scientific study of religion, present more recent research by other scholars, or engage in more general reflection on various aspects of the relationship between science and religion.
